József, Bánk2024. március 19., kedd
Kultúra

Zobordarázs varázsa

National Geographic Magyarország

Az újabb elbűvölő szlovákiai nevezetesség a Zobor-hegy nyugati gerincén található.

Forrás: Profimedia, Alamy

Zobordarázs 1975 óta tartozik Nyitrához, előtte önálló faluként működött. A Nyitrától északra elterülő falu fölé ugyancsak észak felől magasodó domb tetején áll magányosan a középkori Szent-Mihály arkangyal templom. A dombtető az egyik oldalán – szó szerint néhány lépésnyire a templomtól – szakadékban végződik. A templom körüli terület kiemelkedő régészeti lelőhely. Itt a régmúltban sáncvár állt. De találtak a templom környezetében egyebek mellett emberi jelenlétre utaló kőeszközöket és tűzhelyek nyomait a kőkorból, újkőkori nyomokat és több száz temetkezés (és a sírhelyek újbóli felhasználásának) nyomait és maradványait a 11. századtól egészen a 17. századig bezárólag. Az egyik régészeti lelet nem mindennapi: egy a 11. század közepéről származó, a régészek szerint a húsvéthoz köthető, üreges agyagtojásra bukkantak.

Lent a mai faluban (szlovákul Dražovce) – amelyet írásban először a 12. század elején említenek – régebben sem sok magyar élt, ma pedig már egy sem. Vályi András 1796-os művében, a Magyar Országnak leírásában még kevert, „magyar és tót” faluként írta le. Fényes Elek 1851-es „Magyarország geographiai szótára…” azonban már „tót falu”-ként mutatja be, bár a 20. században éltek itt magyarok.

Forrás: Csibrányi Zoltán
Forrás: Csibrányi Zoltán

No de vissza a Szent-Mihály arkangyal templom történetéhez. A szakrális építmény mellett elhelyezett bronz emléktábla szövege jelzi, hogy egy műemléket lát éppen az idelátogató, és az e helyen eredetileg állott templom a 11. század első felében épült. Ez elpusztult, lényegében csak az említett korból származó alapjai maradtak meg, igaz, a ma látható templom sem fiatal, a 12. században épült. Egyhajós, három ablakkal és félkör alakú, így fél kupolával ellátott apszissal. Utóbbin két pici ablak van. A kívül egészében 10 méter hosszú építmény falainak sarkaiba termetesebb, a többi résztől színében is elütő, világosabb köveket építettek, a fal többi része tört köves és téglaépítésű. Kutatások szerint az évszázadok alatt tízszer alakítottak rajta, ebből hatszor a 13. század előtt, tornyát a 19. században, belül a járófelületét a 20. században módosították. Padjait székekre cserélték, ám román kori stílusjegyei megmaradtak. Jól példázza a változásokat az, hogy a 11. századi és a mai padlószint között 90 cm eltérés van.

Napjainkban már csak Szent Mihály napján (szeptember 29.) ünnepelnek a templomnál. Ritkán esküvőt is tartanak itt. Videoklipek és egy szlovák, kosztümös, 15. században játszódó film forgatási helyszínéül is szolgált (utóbbi női főszerepét a sokféle nemzetiségű felmenőkkel rendelkező, Svájcban született, de Szlovákiában felcseperedő, még ma is ifjú énekesnő, Celeste Buckingham játssza). A templom eredeti szerepe 1803-ban megszűnt. Ekkortól a faluban épült új templom szolgálja ki a híveket. Szlovákiában a korai középkor egyedülálló építészeti emlékének számít, és egyúttal ez az ország egyik legöregebb temploma.

Forrás: Csibrányi Zoltán

 

A műemlékhez (amely Szlovákiában az eurós korszakot megelőzően a kék-fehér színben tündöklő 50 koronás bankjegyen szerepelt) a zobordarázsi Xavéri Szent Ferenc tiszteletére emelt templomtól elindulva, onnan a pár méternyire kezdődő Ambrova utca vonalát követve, kiértünk a faluból és a Szent-Mihály arkangyal templom irányába mutató tábla után már csak néhány perc gyalogosan. A nem túl nagy, ám így is megkapó templom mellől káprázatos a kilátás magára Zobordarázsra, a környékre, és a közeli Nyitrára.

Több száz éves sírt tártak fel Kínában

Több száz éves sírt tártak fel Kínában

A nyughelyből számos lelet, köztük két koporsó került elő.

Első világháborús hajóroncsra bukkantak

Első világháborús hajóroncsra bukkantak

A teherszállító hajó Észak-Írország közelében süllyedt el, miután megtámadta egy német tengeralattjáró.

Kincsekkel teli buddhista templomra bukkantak

Kincsekkel teli buddhista templomra bukkantak

A mintegy 1500 éves építményben többek között gyűrűk, korallból készült ékszerek és gyöngyök kerültek elő.

Középkori zarándok jelvényére bukkantak

Középkori zarándok jelvényére bukkantak

A kitűző egy baziliszkuszt ábrázol, hasonló leletet korábban nem találtak.

1800 éves szobor került elő egy parkoló építésekor

1800 éves szobor került elő egy parkoló építésekor

Az alkotást egy angliai gróf hozhatta magával Itáliából a 18. században.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket