Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Természet

Az ecetmuslicák szexuális élete

2003.09.21.Admin
National Geographic Magyarország

A muslicák párzási viselkedése összetett, és e magatartásformák egy része feromonok, azaz kémiai jelzőanyagok hatására, automatikusan lép működésbe. Az amerikai Duke Egyetem kutatócsoportjának sikerült igazolni egy önálló feromon-receptor és egy szexuális magatartásforma kapcsolatát.

Mik azok a feromonok?

A feromonok olyan kémiai jelzőmolekulák, melyek állatokban – így az emberben is – termelődnek, és az adott élőlény fajtársainak magatartását befolyásolják. Gyakran az udvarlás folyamatában is fontos szerepet játszanak.

A feromonok receptorairól (sejthártyához kötött fehérjelánc, melyen a feromon kifejti hatását) mindeddig igen keveset tudtunk – mondta el a Neuronnak PhD. Dr. Hubert Amrein, a kutatást vezető genetikus.

Most azonban szerzőtársával, Steven Bray-jel együtt közzétették azt a megfigyelésüket, hogy azok a hím ecetmuslicák (Drosophila melanogaster), melyeknek hiányzik az egyik ízreceptoruk, nehezebben ismerik fel a nőstényeket. Bár az udvarlási szertartást a hímek kezdeményezik, a muslicák násztánca félbeszakad, ha nem érzékelik a nőstény kedvező kémiai visszajelzéseit. Mint a Neuron 2003. 09. 11-i számában leírták, a szexuálisan aberrált muslicák minden egyéb tekintetben normálisan viselkedtek.

A muslicák udvarlása

A rovarok párzási viselkedése az emlősökéhez hasonlóan összetett, és e magatartásformák közül sok, feromonok hatására, automatikusan lép működésbe. Bár valószínűleg ugyanazon alapelvek állnak minden állat viselkedésének hátterében, a muslicák jóval egyszerűbb idegrendszerük miatt ideális tanulmányi modellnek tekinthetők.

A Drosophilák udvarlása során az egyes magatartásformák sorrendje döntő jelentőségű a párzás szempontjából. Először a hím megpillantja a nőstényt. Ezután megközelíti, és mellső lábaival – melyek ízlelőszerveit tartalmazzák – megérinti; ezt a lépést tapogatásnak nevezzük. A nőstény feromonjainak érzékelését követően a hím megkezdi nászénekét, melyet gyors szárnyrezgetéssel hoz létre. A fogékony nőstény ekkor lassít repülésén, így lehetővé teszi, hogy a hím tovább vizsgálgassa labellumjával, ami a muslicáknál a nyelvnek felel meg. Végül a hím begörbíti potrohát, és létrejön a párzás.

A kutatók a muslica 70 ismert ízreceptorából 25-öt azonosítottak. Felfedezték, hogy a Gr68a jelű gén által kódolt feromon-receptor kizárólag a hímek mellső lábain található, melyeknek az udvarlás tapogatási szakaszában van szerepük. Amreinék azt is felismerték, hogy a Gr68a jelű gén aktivitását egy olyan gén szabályozza, mely a muslicák szexuális érésének sok egyéb lépéséért is felelős.

Ha nem működik a gén…

Megfigyelték, hogy azok a hímek, melyeknél a Gr68a receptor nem jelent meg, kevesebb időt töltöttek udvarlással, és ennek eredményeképp jóval kevesebbszer párosodtak, mint a normál Drosophila hímek. E receptorhiányos muslicáknál a sikeres párzás kétszer annyi időt vett igénybe, mint ugyanez egészséges fajtársaiknál.

A kutatók azt is megfigyelték, hogy a GR68a-hiányos hímek többször kezdeményeztek udvarlást, de a szertartás a tapogatási szakasz után leállt, mivel nem voltak képesek érzékelni a nőstény által kibocsátott feromonokat.

Amrein elmondása szerint a Duke Egyetem tanulmánya volt az első, melyben sikerült egyetlen feromon-receptort egy jellegzetes magatartással összefüggésbe hozni.

A muslicák udvarlása a kémiai jeladáson kívül vizuális és hallási ingereket is alkalmaz. Ezért a felfedezés előrelépés annak megértésében, hogyan integrálja, dolgozza fel az agy a különböző érzékszervekből beérkezett jelzéseket, és hogyan alakítja át ezeket a szaporodás és a túlélés számára döntő fontosságú összetett viselkedésformákká.

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket