Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Természet

A repülés hajnala – A legöregebb rovar

2004.02.12.Admin
National Geographic Magyarország

A világ legidősebb rovarát találták meg nemrégiben, egy fosszíliákkal teletömött múzeumi pincében. A felfedezés nyomán a szárnyas rovarok megjelenése 80 millió évvel korábbra datálható, mint ahogyan azt eddig hitték a tudósok.

A felfedezés arra is jó, hogy a tudósok mélyebb bepillantást nyerhessenek abba, miért és hogyan fejlődött ki a repülés képessége.

A megkövesedett lény a Rhyniognatha hirsti névre hallgatott, és körülbelül 400 millió éves, ami nemcsak egy szárnyas rovartól, hanem általában véve is egy rovartól igen „szép kor”.

A származási helye Skóciában, Aberdeen közelében van, .

Egy „nem túl jelentős” lelet…

Egy ausztrál rovarkutató, Robin John Tillyard az 1920-as években is tanulmányozta a különleges élőlényt, és már akkor arról számolt be, hogy akár a rovarok közé is tartozhat a Rhyniognatha hirsti, de ebben az ausztrál tudós nem volt biztos. A tudósok nagy része belenyugodott abba, amit Tillyard mondott, vagyis hogy az állatka nem jelentős, így csaknem egy évszázadig háborítatlanul nyugodhatott a londoni Természettörténeti Múzeum (Natural History Museum) pincéjében.

A közelmúltban azonban két amerikai entomológus, vagyis rovarkutató a múzeumhoz fordult, hogy egy hamarosan megjelenő, a rovarok evolúciójáról szóló könyvükbe képeket válogathassanak. A képgyűjtés során meglepve bukkantak rá a Rhyniognatha maradványaira, amelyet rögtön megnéztek mikroszkóp alatt is.

Egy 400 millió éves repülő rovar

„A mai mikroszkópok sokkal fejlettebbek, mint Tillyard korában voltak” – magyarázta az esetet Michael Engel, a Kansas Egyetem, vagyis a University of Kansas in Lawrence kutatója. „Amikor belenéztünk a készülékbe, rendkívüli módon meglepődtünk” – tette hozzá Engel, aki David Grimaldival, a New York’s American Museum of Natural History (Amerikai Természettörténeti Múzeum) kutatójával együtt vizsgálta a fosszíliát.

Rájöttek, hogy a Rhyniognatha a valódi rovarok valamennyi jellemzőjével rendelkezik. Sőt, távol áll a primitív típusoktól, minthogy az élelmet egy ollószerű „állkapoccsal”, szájszervvel rágta meg.

Ez a szájszerv eddig csak szárnyas rovarok esetében fordult elő az élővilágban, így ez kétségtelen bizonyítéka annak, hogy a Rhyniognatha tudott repülni – állítja a két amerikai kutató. Ebben annak ellenére biztosak a kutatók, hogy a szárnyak maradványai nem láthatók a fosszílián. „A maradvány egy meleg forrásból származik, és sajnos a forró víz nem jó hely ahhoz, hogy egy szárny konzerválódjon” – jegyezte meg Engel.

Mindeddig a legrégebbi rovarfosszíliák egy primitív pártól származnak. Szárnyuk nem volt, korukat pedig 379 millió évre becsülték.

A leleteket az USA New York szövetségi államában és Kanadában találták meg. A szárnyas rovarok az eddigi feltételezések szerint később alakultak ki, mintegy 320 millió évvel ezelőtt.

Miért kezdtek el repülni a rovarok?

Most azonban a Rhyniognatha arra utal, hogy a rovarok egy része már 400 millió évvel ezelőtt is tudott repülni.

Azzal, hogy időben „hátrébb tolták” a rovarok megjelenését a Földön, az amerikai kutatók megmagyarázhatják azt is, hogy ezek az állatok miért olyan változatosak.

A rovaroknak olyan sok faja van, hogy egymagukban többen vannak, mint az összes többi élőlénynek együttesen. Ugyancsak hozzájárulhat a mostani elfedezés ahhoz, hogy megtudjuk: hogyan kezdtek el repülni a rovarok.

Egyes hipotézisek szerint a repülés összefüggésben volt azzal, hogy a növények ezidőtájt hirtelen növekedésnek indultak. Az egy méter körüli „törpékből” akár 30 méter magas fák is válhattak. Ezt a módosulást próbálták talán a rovarok is követni: egyik fáról a másikra ugyanis egyre nehezebben jutottak el. Először tehát a „siklórepülést” tanulhatták meg, amellyel a fák tetejéről a földre ereszkedtek. Valószínűleg ez vezethetett a szárnyak megjelenéséhez is – vélekedik a két amerikai kutató.

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket