Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Természet

A bőrükkel látják a színeket a hernyók

National Geographic Magyarország

Bár számos állatnak vannak a szemén kívül elhelyezkedő fényérzékelő sejtjei, ezek legnagyobb részben a biológiai óra szabályozásához adnak segítséget, egyes esetekben hozzájárulnak az állat színváltásához is.

Forrás: Phys.org /Arjen van't Hof / University of Liverpoool

Egy angol-német kutatócsoport a nyírfaaraszoló (Biston betularia) lepkefaj hernyójában azt találta, hogy a környezeti színeket a bőrben érzékelik, számolt be róla a Phys.org hírportál. E lepkefaj hernyói nemcsak alakjukban hasonlítanak egy-egy ágra, hanem a színüket is az ágakéhoz idomítják, de a színváltásuk lassú. A hernyók a rejtőzködés szempontjából fontos hasonlóságot azonban úgy is el tudják érni, hogy a saját színükhöz hasonló ágra másznak fel, ez lényegesen gyorsabb folyamat, s így biztonságot nyújt a hernyónak. A két folyamat együttesen pedig extra védelmet jelent a fő ragadozóikkal, a jó színlátású madarakkal szemben.
Jó 130 éves rejtélyre találták meg most a választ: vajon az élelem hatására változik a színük, vagy érzékelik a környezetükét? A vizsgálatokból kiderült, hogy a második lehetőséggel rendelkeznek a hernyók.

Bal oldalon a kontrollként használt érintetlen szemű (a szemeket bekarikázták), jobb oldalon a fekete festékkel eltakart szemű hernyó feje látható.
Forrás: Nature Communications Biology

Mivel ismert, hogy több állat is érzékeli a fényt a bőrén át, a kutatók ebben az irányban keresték a választ. A kísérleteikben az ehhez már megfelelő méretűre nőtt hernyók szemét fekete festékkel lefedték, s megnézték, hogy ennek ellenére is képesek-e az állatok a saját színüknek megfelelő ágakra felmászni, illetve a saját színüket a környezetükével azonosra váltani. A kísérletet akkor végezték el, amikor éppen a hernyók alkalmazkodó színváltása is lezajlik a természetben, 321 különböző hernyót vizsgáltak meg, s mindegyik azonos táplálékot kapott, a tartásuk során csupán a környezet ágainak színe tért el. Az állatokat külön-külön áttetsző dobozokban tartották, s barna, zöld, fekete vagy fehér színűre festett, ágat imitáló hurkapálcikákat helyeztek el a dobozokban. A hernyók arra a színre változtak át, amilyen a dobozukban elhelyezett hurkapálcika színe is volt!

A zöld és a barna környezetet a tápként szolgáló levelek közt elhelyezett festett hurkapálcikákkal imitálták a hernyók nevelése során.
Forrás: Nature Communications Biology

Azt is ellenőrizték, hogy ha választás elé állítják a hernyót, az a saját színének megfelelő ágat részesíti-e előnyben: az eredmény itt is igen volt, annak ellenére, hogy a hernyók szemén továbbra is ott volt a takarás, 75-80 százalékban a saját színükkel azonos ágra másztak fel pihenni.

A kísérletben kontrollként szolgáló, a szemüket szabadon használó hernyók is hasonló mértékben döntöttek a színes ágakkal kapcsolatban, mind a saját színváltásukban, mind az ág-preferenciában.

Vajon melyik hernyó szemét takarták le a kísérletek során? Nem nagyon tudjuk megkülönböztetni a színüket a kontrollétől. (A kép két szélén lévők voltak a letakart szeműek.)
Forrás: Nature Communications Biology

A hernyók genetikai vizsgálatával azt is sikerült igazolni a kutatóknak, hogy valóban a bőrükben aktiválódnak azok a gének, amelyek a színlátáshoz szükséges fehérjék előállítását szabályozzák, de azt egyelőre nem sikerült megállapítani, hogy a hernyók testén pontosan hol helyezkednek el a „látó” sejtek, feltételezik, hogy praktikus okokból nagy bőrfelületen oszlanak el ezek.
A kutatás eredményét a Nature Communications Biology folyóirat 2019. augusztus 2-i számában tették közzé.

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

Rakoncátlan makákók Thaiföldön

A thaiföldi Lop Buri tartományban külön rendőri egységet állítottak fel a rosszul viselkedő makákók ellen - tette közzé a hírt az MTI.

Csak ön után!

Csak ön után!

Gesztusokkal kommunikál a mi széncinegénk távol-keleti rokona, a japán széncinege.

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A tavaszi meleg idővel a kullancsok is megjelennek

A korábban beköszöntött tavasz miatt idén a szokásosnál is hamarabb lehet számítani az őshonos, valamint az újonnan megjelent Hyalomma kullancsok felbukkanására Magyarországon - tette közzé a HUN-REN Ökológiai Központ közleményét az MTI.

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Egyre korábban érkezik a kiscicaszezon

Az állatmentők tapasztalatai alapján egyre korábban kezdenek születni a kiscicák, és egyre hosszabb időn át tart a szezon.

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az evolúció előretolt bástyája, az Aldabra-atoll

Az UNESCO Világörökség védelmét élvező sziget különleges körülményeket biztosít az itt élő állatok számára.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket