Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Tudomány

A magasabb szén-dioxid-szint kognitív problémákat hozhat

National Geographic Magyarország

A levegő CO2 tartalma nemcsak a klímát, hanem az emberi gondolkodást is befolyásolja, egy új kutatás szerint.

Forrás: Pixabay

A Coloradói Egyetem, a Pennsylvaniai Egyetem, és a Coloradói Közegészségügyi Főiskola közös kutatása arra talált bizonyítékot, hogy a CO2 jövőbeli szintje kognitív problémákat is okozhat. A kutatócsoport az eredményekről az Amerikai Geofizikai Unió őszi konferenciáján számolt be, a tanulmányuk pedig az EarthArXiv preprint szerveren olvasható, összefoglalót a Phys.org hírportál készített belőle.

A friss kutatás alapját olyan korábbi neurológiai és kognitív pszichológiai vizsgálatok képezték, amelyek iskolai osztálytermek magas CO2 szintje esetén tapasztalt negatív változásokat mutattak ki iskolások körében. A magasabb szén-dioxid-szint hatására a diákok teszteken elért eredményei rosszabbak, romlik a figyelmük, a memóriájuk, kevésbé képesek összpontosítani, ugyanez igaz felnőttek teljesítményére is pl. irodai munkahelyi környezetben, döntéshozatal esetében. Patkánykísérletekből olyan eredmények is születtek, amelyek szerint a CO2 növekedésével a fiatal állatoknál az idegrendszer fejlődésében is problémák alakultak ki, emberre vonatkozó ilyen jellegű adat nincsen.

Oceanográfusok már régen figyelmeztettek arra, hogy amennyiben a szén-dioxid mennyisége nő, még akkor is, ha az éghajlatra gyakorolt hatását valamilyen klímamérnöki módszerrel kiküszöböljük, a gáz puszta mennyisége negatívan hat a tengeri élővilágra. Az ember esetében hasonló negatív hatás várható, azonban, míg a korábbi kutatásokban feltárt iskolai-irodai összefüggés esetén megoldódott a probléma egy sima szellőztetéssel, addig a fosszilis energiahordozók elégetéséből származó CO2-t nem lehet kiszellőztetni a bolygó légköréből.

A kutatók háromféle értékkel vizsgálták a hatásokat: 550 ppm (milliomodrész), ez a jelenleginél kb. harmadával magasabb légköri CO2 mennyiség; 945 ppm, ami az amerikai szellőzési előírások alapján az elfogadható beltéri szén-dioxid-mennyiség; illetve 1400 ppm, ami pedig az 1990-es években az irodákban mért értéknek felel meg. A zsúfolt beltéri helyszínek, mint az osztálytermek, irodák, a kültéri CO2 koncentráció legalább dupláját mutatják, így ezek az értékek egyáltalán nem elrugaszkodottak.

A számítások alapján, amennyiben minden kibocsátás a jelenlegi szerint folytatódik (az IPCC modelljeiben ez az RCP 8,5 néven ismert helyzet), 2100-ra a légkör szén-dioxid szintje elég magas lesz ahhoz, hogy az iskolás gyerekek kognitív képességeit 50 százalékkal visszavesse. Amennyiben a kibocsátást csökkenteni tudjuk (RCP 4,5 értékre – a dolgok jelen állása szerint még ennek sincs túl sok esélye), vagyis kevésbé emelkedik a CO2 szint, a visszaesés is csökken, és csak 25 százalékos lesz.

Hasonlóan ahhoz, ahogyan a szén-dioxid az óceánokban savasodást idéz elő s ezzel az élővilágot számtalan módon károsítja, az ember esetében is közvetlen hatással bír, mindennemű zsúfolt beltéri helyen. Legyen szó iskoláról, irodáról, közlekedésről, kórházról vagy bármi más helyről, ahol sok ember lélegzik együtt, a magas szén-dioxid-szint igen rossz hatással lesz a teljesítményünkre, különösen akkor, ha már nem lehet javítani a levegő minőségén szellőztetéssel sem.

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

A ma élő dél-ázsiai folyami delfinek rokona volt az az állat, amely Amazónia perui részén élt 16 millió évvel ezelőtt, és akár 3,5 méteresre is nőhetett.

Környezetbarát felújítás

Környezetbarát felújítás

Az építészetben nemcsak az új épületeknél, hanem már a régiek felújításánál is eljárhatunk klímabarát,környezetbarát módon.

Élő tank a triászból

Élő tank a triászból

A krokodilok egy eddig ismeretlen, 215 millió éve élt ősi rokonát azonosították texasi kutatók.

Soha többé hólapát?

Soha többé hólapát?

Egy új fejlesztésnek köszönhetően az önmelegítő betonon nem fog megtapadni a hó vagy a jég, így talán majd elfelejthetjük a hólapátot vagy az útszórást - legalábbis bizonyos körülmények között.

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A sokak számára már most is igen magas élelmiszerárak a klímaváltozás hatására még magasabbra szöknek majd.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket