Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Tudomány

Lámák és kecskék tehetik termékennyé az elolvadt gleccserek helyét

National Geographic Magyarország

A mai, gyors ütemben olvadó hegyvidéki gleccserek helyén csak csupasz kő marad, ami terméketlen, azonban úgy tűnik, némi állati segítséggel termékennyé varázsolhatóak e terültek is.

Forrás: Wikipedia

A gleccsereknél alacsonyabban elhelyezkedő növényvilág nem feltétlenül fog szépen felkapaszkodni a hegyen, hogy betöltse a keletkezett üres élőhelyet, ehhez segítségre lehet szükség.

Texasi kutatók tanulmányozzák e gleccserek visszavonulása után maradt hegyi terepeket az Andok és az Alpok területén, arra igyekeznek választ találni, hogy a következő évtizedekben miként változnak majd az itteni ökoszisztémák. Azt is szeretnék kideríteni, hogy a változásokat miként lehet olyan irányba terelni, hogy a lehető legkisebb veszteség érje az élővilágot. A gleccserek olvadéka vízzel látja el a hegyek oldalán elterülő erdőket, vizes élőhelyeket, illetve réteket, s a vízért cserébe a növényzet stabilizálja a lejtőket, s a növényzet a víz körforgásában is jelentős szerepet kap.

A texasi kutatók a gleccserek által nemrégiben elhagyott területeken végeznek felméréseket.
Forrás: Anaïs Zimmer/University of Texas at Austin.

Anaïs Zimmer, a Texasi Egyetem kutatója elmondta: „A hegyek életközösségei függnek a gleccserektől, így igen fontos felderíteni, mi történik egy gleccserek utáni világban.” Zimmer az Amerikai Geofizikai Unió őszi konferenciáján számolt be a munkájáról.

A kutató a válaszért hónapokat töltött az Andok és az Alpok kopár morénáin, amelyeket nemrégiben hagytak maguk után a visszahúzódó gleccserek, az így újonnan szabaddá vált területek kora pár hónapostól 38 évesig változott. Az egyes helyszíneken talajmintákat vett, megvizsgálta a növényzet legapróbb jeleit, összegezte a talált fajokat, pontosan felmérte, hogy a talaj hány százalékát borítja növényzet, majd összehasonlításokat végzett a különböző helyszínek közt.

„Az első növények igen hamar megjelennek, azonban a flóra nem tud lépést tartani a gleccserek visszahúzódásával, különösen azok a növények vannak hátrányban, amelyek magvainak terjesztése az állatok feladata. Számos növény azért nem tudja követni a visszahúzódó gleccsereket, mert az állatok elkerülik a csupasz, kietlen frissen feltárult terepet.” Ennek eredményeként az Andok a vízkörforgásban szenvedi majd el a legnagyobb károkat, az Alpok pedig a lejtők instabillá válásával.

Az Alpokban a vad kecskefélék, pl. a zerge kap szerepet az élőhelyek termékennyé tételében
Forrás: pixabay

A felmérések alapján azonban a lámák is segíthetnek! A láma azon igen kevés állat közé tartozik, amely hajlandó a sziklás, csupasz terepre is felmászni, amelyet a gleccserek hagytak maguk után, így ürülékével termékennyé teszi a sziklát, s a magvak terjesztésében is fontos szerepe lesz, a lépteivel pedig feltöri azt, a növények számára áthatolhatatlan kérget, amely a cianobaktériumok, a mohák és a zuzmók révén kialakult a talajon. Zimmer úgy véli, az Alpokban a vad kecskefélék (zerge, kőszáli kecske) láthatnak el hasonló feladatot. Jelenleg is tartó vizsgálataiban azokat a terepeket hasonlítja össze a texasi kutató, ahol van, illetve ahol nincs láma. Ahogy a gleccserek eltűnése gyorsul, a növénytakaró és a gleccser közti kopár terület csak nőni fog.

„Nem azokra a problémákra kell megoldást találnunk, amelyek ma felmerülnek, hanem a jövő problémáira, hogy az ökoszisztéma-szolgáltatást megőrizzük.”

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

A ma élő dél-ázsiai folyami delfinek rokona volt az az állat, amely Amazónia perui részén élt 16 millió évvel ezelőtt, és akár 3,5 méteresre is nőhetett.

Környezetbarát felújítás

Környezetbarát felújítás

Az építészetben nemcsak az új épületeknél, hanem már a régiek felújításánál is eljárhatunk klímabarát,környezetbarát módon.

Élő tank a triászból

Élő tank a triászból

A krokodilok egy eddig ismeretlen, 215 millió éve élt ősi rokonát azonosították texasi kutatók.

Soha többé hólapát?

Soha többé hólapát?

Egy új fejlesztésnek köszönhetően az önmelegítő betonon nem fog megtapadni a hó vagy a jég, így talán majd elfelejthetjük a hólapátot vagy az útszórást - legalábbis bizonyos körülmények között.

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A sokak számára már most is igen magas élelmiszerárak a klímaváltozás hatására még magasabbra szöknek majd.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket