Gedeon, Johanna2024. március 28., csütörtök
Tudomány

Sebhelyek a Bikini-atoll környékén

National Geographic Magyarország

A Bikini-atoll nevét az atomkísérletekről ismerjük, egy új felmérés e sok évtizede volt robbantások nyomait vizsgálta.

Forrás: EOS / Naval History and Heritage Command

Egy több tudományterületet összefogó kutatócsoport, nemrégiben szonárok segítségével mérte fel a környék tengeraljzatát, a Delaware Egyetem geológus-oceanográfus professzora, Arthur Trembanis vezetésével. „Szomorú emlékeztetőt kaptunk arról, hogy az ember milyen elképesztően képes átalakítani a környezetét. Most először váltak láthatóvá az egykori erdők és fák, az atomkor hajnalából. Megláthattuk az egykor elsüllyesztett hajók tengerfenéken szétszúrt maradványait.” Trembanis az Amerikai Geofizikai Unió őszi konferenciáján ismertette a felmérés eredményét, amiről az EOS földtudományi hírportál számolt be.

1946-58 között az Amerikai Haditengerészet 23 kísérleti atomrobbantást hajtott végre Bikini környezetében, ezek közül az Able és a Baker (1946. július) nevűek nyomait vizsgálta meg most a kutatócsoport. A két bomba 21 kilotonnás volt, azonban az Able-t repülőről dobták le és 150 méterrel a tengerszint felett robbant, a Bakert a víz alatt 27 méterrel rögzítették, s robbantották fel. A két bombának teljesen eltérő volt a hatása. A Baker esetében 2 millió tonna homok, víz, koralltörmelék repült a levegőbe, 2 km magas oszlopot alkotva.

Trembanis és kutatótársai úgy gondolták, hogy a tesztek 1958-as befejezése óta eltelt 6 évtized során a robbantások nyomaiból már nem sokat találhatnak meg, a valóság azonban mást mutatott. Az Able robbantása helyszínén a tengerfenék sima volt, és úgy tűnt, hogy semmi se látható már a kísérlet nyomaiból. Azonban a Baker helyszínén elvégzett szonáros mérések gyökeresen eltérő képet mutattak: először egy több mint 800 méter átmérőjű gödör látszott a számítógép képernyőjén. Azonban nemcsak óriási volt ez a kráter, hanem az aljzata is különös, karfiolrózsákra emlékeztető göröngyös lenyomatokat őrzött meg a finom üledékben. Trembanis úgy véli, ezek a robbantáskor a levegőbe röpült és közben rendkívüli módon felforrósodott üledék és törmelék csomóinak visszahullásakor keletkeztek. A tengerfenéken szétszórva hevertek az egykori teszt során használt, kipreparált hajók roncsai is, 12 maradványt mértek fel részletesen a kutatók. Néhány hajóroncshoz búvárok is lemerültek, közeli vizsgálatok céljával. Köztük volt a USS Pilotfish nevű tengeralattjáró is, amelyet úgy építettek, hogy rendkívüli nyomást legyen képes elviselni, mégis, mivel a robbantáskor fellépő erők széttépték a hajótestet, s kirepültek belőle az egyes darabokat összefogó szegecsek, melyek a hajó maradványa körül hevertek a tengerfenéken.

A kutatók össze tudták hasonlítani a most készült felvételeiket azokkal, amelyeket a Nemzeti Parki Szolgálat még az 1980-as években készített, s ezekből kiderült, hogy mennyit romlott a roncsok állapota az elmúlt 40 évben. Ökológiai problémát is jelentenek e roncsok: a vizsgálatok során kiderült, hogy számos hajóroncsból olajmaradvány is szivárog. A kutatócsoportnak csak korlátozott idő állt rendelkezésére az elvégzett felméréshez, így számos robbantási helyszín alaposabb vizsgálata várat még magára.

Azt hinnénk, hogy a kísérleti atomrobbantások korszaka véget ért a tesztek befejezésével, ám eközben számos vizsgálat tárja fel a hosszú távú hatásaikat, nyomaikat. Mind az emberekben, mind a környezetben súlyos sebeket hagyott ez a korszak.

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

Ez volt a legnagyobb folyamidelfin

A ma élő dél-ázsiai folyami delfinek rokona volt az az állat, amely Amazónia perui részén élt 16 millió évvel ezelőtt, és akár 3,5 méteresre is nőhetett.

Környezetbarát felújítás

Környezetbarát felújítás

Az építészetben nemcsak az új épületeknél, hanem már a régiek felújításánál is eljárhatunk klímabarát,környezetbarát módon.

Élő tank a triászból

Élő tank a triászból

A krokodilok egy eddig ismeretlen, 215 millió éve élt ősi rokonát azonosították texasi kutatók.

Soha többé hólapát?

Soha többé hólapát?

Egy új fejlesztésnek köszönhetően az önmelegítő betonon nem fog megtapadni a hó vagy a jég, így talán majd elfelejthetjük a hólapátot vagy az útszórást - legalábbis bizonyos körülmények között.

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A klímaváltozás tovább növeli az élelmiszerárakat

A sokak számára már most is igen magas élelmiszerárak a klímaváltozás hatására még magasabbra szöknek majd.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket